Klassenmanagement voor leerkrachten in het primair onderwijs
KM

Achtergronden van pedagogisch klassenmanagement

In de Verenigde Staten is veel onderzoek gedaan naar klassenmanagement en wat daarin werkzame elementen zijn. Op basis van dat onderzoek zijn methodieken ontwikkeld of zijn specifieke aspecten van klassenmanagement verder uitgewerkt en concreet gemaakt. In Nederland maken we daar nog maar weinig gebruik van. In de bouwstenen op deze site wordt die kennis toepasbaar gemaakt voor de lespraktijk.

Als achtergrond worden hier verschillende artikelen gepresenteerd, die je vertrouwder maken met de achterliggende bevindingen en uitgangspunten. Houd er rekening mee dat het vertalingen zijn uit het Engels. Daarbij is het niet altijd mogelijk een echt goed passende term in het Nederlands te vinden of wordt er verwezen naar situaties die in Nederland anders zijn. De strekking van de artikelen is echter zeer bruikbaar voor Nederlandse leerkrachten en scholen.

Van toerist naar burger in de klas

Een artikel over het belang van het betrekken van leerlingen bij het gehele proces van klassenmanagement. Daardoor worden zij mede-eigenaar van wat er op school gebeurt. Dat bevordert hun motivatie voor school, hun sociale ontwikkeling en bereidt hen voor op het functioneren als burger in een democratische samenleving. Klassen waarin leerlingen 'burgers' worden, zijn plekken vol activiteit waarin samenwerken, meedoen en het geven van steun de hoekstenen zijn. In die actieve klassen staan noch de leraren noch de leerlingen centraal, maar staat de persoon centraal - iedereen neemt zijn of haar verantwoordelijkheid.

Dimensies van persoonsgericht klassenmanagement

Een artikel over persoonsgericht, pro-sociaal klassenmanagement, als alternatief voor disciplinering door een behavioristische aanpak. Persoonsgerichte klassen leiden tot betere leerprestaties en positieve leeromgevingen met sterke leerkracht/leerling-relaties.
Het heeft effect op:
a) de sociaal-emotionele ontwikkeling;
b) betrokkenheid bij de school;
c) een positief school- en klasklimaat;
d) zelfdiscipline bij de leerling.
Dit artikel laat zien hoe theorie en onderzoek van een persoonsgerichte leeromgeving praktisch kunnen worden toegepast in de klas.

Essentiële vaardigheden voor beginnende leraren

Een artikel over de pedagogische kennis die beginnende leerkrachten nodig hebben om succesvol te zijn in de klas. Beginnende leraren ontwikkelen vaak een repertoire aan lesstrategieën door vallen en opstaan. Zon lukraak proces van strategieontwikkeling kan jaren vergen. Tegen die tijd hebben veel leraren al afscheid genomen van het onderwijs. De professionele ontwikkeling van beginnende leraren moet gebaseerd zijn op een kader van op onderzoek gebaseerde lesstrategieën. Deze vaardigheden helpen beginnende leraren om een brug te slaan tussen theorie en praktijk en om een kwalitatief hoogwaardige leeromgeving in hun klassen te creëren.

Naar een nieuw paradigma voor klassenmanagement

Een artikel over het belang van een nieuw paradigma in het onderwijs voor klassenmanagement; van een paradigma op basis van behaviorisme, waarvan vooral de leerkracht profiteerde, naar een persoonsgericht leermodel, waarin de behoeften van de leerkracht en de leerlingen met elkaar in balans zijn. Hoe houd je dit overeind en voorkom je dat De vakken worden onderwezen in plaats van de leerlingen. Het gevaar bestaat dat het kind uit het oog verloren wordt en dat het vak het middelpunt wordt van de aandacht van de leraar. Hij wordt de onderwijzer van 'rekenen' in plaats van de onderwijzer van 'jongens en meisjes'.

Het behaviorisme voorbij

Dit artikel geeft een historisch overzicht van het behaviorisme en van de problemen rond klassenmanagement. De verschillen tussen leerkrachtgericht en persoonsgericht klassenmanagement worden behandeld. De ideeën die hier gepresenteerd worden, maken duidelijk waarom het paradigma van klassenmanagement moet opschuiven van leerlingendiscipline, die extern wordt afgedwongen, naar zelfdiscipline van leerlingen. Een driedimensionaal discipline- en onderwijscontinuüm van lesstrategieën wordt gepresenteerd, evenals de wijze waarop deze aansluiten bij de rollen die leraren en leerlingen spelen bij het creëren van een vruchtbare omgeving voor lesgeven en leren.

Op onderzoek gebaseerde programma's voor preventie en aanpak van disciplineproblemen

Deze bijdrage bestaat uit de discussie en beleidsaanbevelingen bij een groot onderzoek naar 40 programma's voor klassenmanagement en disciplinering. Ze zijn beoordeeld op de bijdragen die die programma's leveren aan het opleiden tot flexibiliteit, creativiteit, onafhankelijkheid zelfsturing en zelfdiscipline. Dat zijn de eisen aan nieuwe burgers in een technologische samenleving. Terwijl in het onderwijs nog te veel wordt gewerkt met negentiende-eeuwse modellen, die gericht zijn op disciplinering en gehoorzaamheid.

Nederlandstalige literatuur over klassenmanagement

Naast deze Amerikaanse literatuur verschijnen er ook in Nederland steeds meer publicaties over klassenmanagement. Vaak zijn dit ook vertalingen of bewerkingen van Amerikaanse boeken. Soms zijn ze ook echt vanuit de Nederlandse context geschreven.
Je kunt een overzicht met voorbeelden van recente Nederlandstalige literatuur over klassenmanagement downloaden.