Omgaan met groepen leerlingen met uiteenlopende onderwijsbehoeften en opvallend gedrag vraagt nieuwe vaardigheden van leerkrachten. De (her)inrichting van de leeromgeving is de beste manier om gedragsproblemen te voorkomen of aan te pakken. Klassenmanagement in brede zin biedt hiervoor de sleutel.
Op grond van het aanbod van educatieve uitgeverijen, onderwijsadviesbureaus, landelijke pedagogische centra en hogescholen is geïnventariseerd wat de meest gangbare programma’s voor klassenmanagement zijn in Nederland.
Deze programma’s verschillen onderling sterk. Veel programma’s focussen op een specifiek onderdeel van klassenmanagement, bijvoorbeeld samenwerken van leerlingen, het stimuleren van positief gedrag van leerlingen of alleen de organisatie in en om de klas.
Integrale programma’s, goed bruikbaar voor aankomende en beginnende leerkrachten, waarin alle facetten van klassenmanagement aan bod komen, worden in Nederland nagenoeg niet aangeboden. Met integraal bedoelen we dat het focust op instructie, organisatie, gedragsmanagement en zorg.
Conclusie is ook dat er in Nederland zelf weinig ontwikkeld is op dit gebied. Het meeste materiaal bestaat uit vertaalde (onderdelen van) Amerikaanse programma’s.
Twee Nederlandse programma’s komen het meest tegemoet aan de wens tot een integrale benadering van klassenmanagement, namelijk het GIP-model (XL) en Groepsdynamisch onderwijs (GDO).
Hier worden de in Nederland meest aangeboden programma’s beschreven.
Wel verschijnen er in Nederland steeds meer boeken over klassenmanagement. Vaak zijn dit ook vertalingen of bewerkingen van Amerikaanse boeken, maar soms ook echt vanuit de Nederlandse context geschreven boeken. Hier vindt u een aantal voorbeelden daarvan.